Đắk Lắk: Canh tác rau hữu cơ “thuận theo tự nhiên”

Đây là mô hình rau hữu cơ đầu tiên của Buôn Ma Thuột được UBND thành phố hỗ trợ, được Trạm Khuyến nông thành phố Buôn Ma Thuột phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai trong 02 năm qua, đến nay đã đáp ứng các tiêu chí chứng nhận hữu cơ, sau khi được cấp chứng nhận “chuyển đổi hữu cơ” từ cuối năm 2021.

Farm rau Hạnh Nhân tại thôn 8, xã Cư Êbur, thành phố Buôn Ma Thuột

Với anh Hạnh canh tác rau hữu cơ “thuận tự nhiên” không khó. Bởi lẽ thuận tự nhiên là phải hiểu được mối quan hệ tương hỗ giữa cây trồng, môi trường, sâu hại, thiên địch (sinh vật khống chế sâu hại) trong hệ sinh thái tự nhiên, để rồi có sự tác động phù hợp, bảo vệ hệ sinh thái ấy luôn cân bằng thì sẽ hạn chế thấp nhất dịch hại xảy ra. Theo đó, 05 năm qua anh Hạnh đã “thuần hóa” khu vườn 03 hecta rau hữu cơ mà trước kia sản xuất nông nghiệp không hiệu quả, thông qua việc trả lại một lượng lớn hữu cơ cho đất cùng với nguồn nước tưới, tiêu sạch và không sử dụng hóa chất, đến giờ cây rau đã lấy dinh dưỡng dễ dàng hơn trên nền đất tới xốp, để phát triển cho năng suất và chất lượng tốt. Chỉ khi nào thời tiết biến đổi quá khắc nghiệt, tạo điều kiện cho sâu bệnh phát sinh gây hại đột biến, không kip để tác động quản lý, thì đành chấp nhận ảnh hưởng một phần đến năng suất (trường hợp này không nhiều) chứ tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Bên cạnh đó, nhiều chế phẩm sinh học có nguồn gốc tự nhiên đã được một số công ty nghiên cứu sản xuất hoặc nhập từ Nhật Bản và một số nước tiến bộ, nên dễ hơn trong quản lý sâu bệnh hại mà không cần hóa học.

Để sản xuất rau hữu cơ có hiệu quả như bây giờ, anh Hạnh cũng đã trải qua một quá trình tích lũy kinh nghiệm từ môi trường canh tác nông nghiệp hữu cơ của công ty Nhật Bản và kiến thức cơ bản trong những năm học đại học nông nghiệp, cùng với tinh thần quyết tâm vượt qua những khó khăn bước đầu. Đặc biệt là quan tâm đến sức khỏe cộng đồng, quan tâm đến môi trường sản xuất nên phấn đấu phát triển nhân rộng mô hình rau hữu cơ từ diện tích vài sào đến giờ là 03 héc ta.

Được biết, thuận lợi hiện nay là nhu cầu sử dụng rau an toàn có chất lượng ngày càng được người tiêu dùng đặt mối quan tâm nhiều hơn, theo đó các sản phẩm rau hữu cơ ngày càng khẳng định chỗ đứng của mình trên thị trường, bởi rau xanh là nguồn thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người tiêu dùng. Mỗi năm Farm Hạnh Nhân cung cấp ra thị trường ước tính khoảng 58 - 60 tấn rau hữu cơ các loại, tương đương mỗi ngày thu hoạch cuốn chiếu bình quân khoảng 200kg rau hữu cơ, để cung cấp cho thành phố Hồ Chí Minh (80%), còn lại cung cấp Công ty TNHH thực phẩm sạch Buôn Ma Thuột và một số cơ sở phân phối rau an toàn khác trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột. Cùng với giá bán bình quân tại thành phố Hồ Chí Minh là 40.000 đồng/kg (có loại giá bán là 80.000 đồng/kg), nên thu nhập từ rau hữu cơ cao hơn nhiều, so với một số loại cây nông  nghiệp khác tại địa phương. Một thuận lợi nữa là nguồn lao động tại phương dồi dào, đã đáp ứng cho khâu tổ chức sản xuất mô hình rau hữu cơ luôn ổn định. Hiện nay khu vườn rau hữu cơ Hạnh Nhân đã tạo công ăn việc làm cho hơn 10 lao động thường xuyên, lúc cao điểm lên đến 15 người với mức trả công tướng xứng với năng suất công việc nên mọi người làm việc ở đây rất vui vẻ chan hòa với nhau.

Farm rau Hạnh Nhân được Tổ chức chứng nhận VSCB trao chứng nhận mô hình sản xuất rau theo tiêu chuẩn Hữu cơ Việt Nam (TCVN 11041-2:2017)

Tại buổi hội thảo đầu bờ và trao chứng nhận mô hình rau hữu cơ, anh Hạnh chia sẻ: Để thành công trong mô hình canh tác hữu cơ thuận tự nhiên thì việc đầu tiên là tìm được vùng đất canh tác phù hợp, đáp ứng được các yêu cầu như đất không bị ô nhiễm, duy trì và tăng độ phì của đất tự nhiên, sự ổn định và tơi xốp của đất, chống xói mòn đất và giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng chủ yếu thông qua hệ sinh thái đất. Dùng chủ yếu nguồn phân hữu cơ hoai mục được tái chế từ chất thải và phụ phẩm nông nghiệp thông qua xử lý sinh học. Lựa chọn giống cây trồng kháng sâu bệnh phù hợp, sử dụng biện pháp luân canh thích hợp, bảo vệ thiên địch trên vườn rau. Khu vực sản xuất rau hữu cơ phải có vùng đệm xung quanh để khoanh vùng cách ly với khu sản xuất không phải hữu cơ, cách xa khu vực tập kết rác thải, ô nhiễm…Không đốt các tàn dư thực vật trong thảm thực vật vườn rau (trừ trường hợp tàn dư bị sâu bệnh, thu gom lại ở góc vườn để đốt). Nguồn nước tưới cho rau hữu cơ phải đáp ứng yêu cầu qui định hiện hành, tuyệt đối không tưới nguồn nước bị ô nhiễm cho rau. Không được sử dụng phân bắc để bón cho rau hữu cơ, ưu tiên sử dụng phân chuồng từ cơ sở chăn nuôi hữu cơ. Có thể trồng xen các loại cây xua đuổi côn trùng gây hại hoặc trồng cây dẫn dụ thiên địch để khống chế sâu hại. Phải luân canh các loại giống rau trên cùng diện tích để thay đổi ký chủ thường xuyên, nhằm hạn chế thấp nhất mật độ sâu hại trên vườn, để cây rau phát triển tốt.

Anh Hạnh cho biết thêm, hiện nay nhu cầu sử dụng rau hữu cơ của thị trường trong nước cao, sau khi có giấy chứng nhận rau hữu cơ, Hạnh Nhân Farm sẽ tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất và tổ chức liên kết với nông dân, tạo công việc ổn định hơn cho nhân công để có thu nhập tốt hơn, phát triển bền vững hơn./.

Cẩm Lai

Trạm Khuyến nông TP. Buôn Ma Thuột