Gắn vùng nguyên liệu với chế biến sâu, “chìa khóa” nâng tầm ca cao Đắk Lắk

Ngày 19/12, tại xã Krông Ana, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk tổ chức hội nghị, hội thảo chuyên đề về phát triển vùng nguyên liệu ca cao. Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk, các nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân.

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk, ca cao là một trong những cây công nghiệp hàng hóa mang lại giá trị kinh tế cao, là nguyên liệu chính để sản xuất ra sô-cô-la, bánh kẹo, ngũ cốc và các loại sản phẩm khác. Tuy nhiên, việc phát triển cây ca cao đang đối mặt với khó khăn do quỹ đất trồng cây nông nghiệp ngày càng hạn chế và áp lực cạnh tranh từ các loại cây trồng chủ lực khác.

Ông Đinh Văn Đang, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk phát biểu tại hội nghị

Trước bối cảnh hội nhập và phát triển kinh tế toàn cầu, ngành nông nghiệp cần phát triển theo hướng giá trị xanh, phát triển bền vững, ưu tiên tập trung phát triển các vùng nguyên liệu đối với các hàng hóa nông sản chủ lực của tỉnh.

Hội nghị, hội thảo chuyên đề cho nông dân về phát triển vùng nguyên liệu ca cao nhằm giới thiệu những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, đánh giá hiệu quả, tiềm năng, lợi thế, đề xuất các giải pháp, xây dựng chuỗi giá trị và thương hiệu cho ngành hàng cao cao của Đắk Lắk, đồng thời bàn các giải pháp phát triển vùng nguyên liệu ca cao của tỉnh.

Tại hội nghị, tham luận của đại diện các doanh nghiệp đã cung cấp bức tranh toàn cảnh về thị trường ca cao thế giới cũng như những định hướng phát triển vùng nguyên liệu ca cao tại Đắk Lắk trong giai đoạn tới.

Đại diện Công ty TNHH Cacao Land (CACAO LAND) dẫn số liệu phân tích của đơn vị nghiên cứu thị trường Market Research Future (MRFR - Vương quốc Anh) cho thấy, quy mô thị trường hạt ca cao toàn cầu đạt khoảng 17,17 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến tăng từ 18,43 tỷ USD năm 2025 lên 37,28 tỷ USD vào năm 2035. Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm ước đạt 7,3% trong giai đoạn 2025-2035, cho thấy tiềm năng rất lớn của ngành ca cao trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng toàn cầu gia tăng.

Ký kết hợp tác về phát triển vùng nguyên liệu cao cao giữa các địa phương và doanh nghiệp

Theo bà Đoàn Thị Kim Xuyến, Giám đốc Công ty TNHH Cacao Land, thị trường ca cao hiện đang chuyển dịch mạnh theo hướng ưu tiên chất lượng, tính bền vững và nguồn gốc minh bạch. Bắc Mỹ tiếp tục là thị trường tiêu thụ lớn nhất, trong khi khu vực châu Á - Thái Bình Dương nổi lên là thị trường tăng trưởng nhanh, nhờ sự gia tăng nhu cầu đối với sô-cô-la thủ công và cao cấp. Đáng chú ý, phân khúc ca cao hương vị đặc biệt (fine flavor cocoa) và các sản phẩm sô-cô-la đen, sô-cô-la hữu cơ đang ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã được Tổ chức Ca cao Quốc tế (ICCO) công nhận là quốc gia sản xuất ca cao hương vị đặc biệt, mở ra cơ hội xuất khẩu sô-cô-la cao cấp vào các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu và Bắc Mỹ.

Theo đánh giá của doanh nghiệp, giá trị lớn nhất của cây ca cao không nằm ở xuất khẩu hạt thô, mà ở khả năng chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và kể câu chuyện giá trị từ vùng trồng đến sản phẩm hoàn chỉnh.

Đắk Lắk là địa phương hội tụ nhiều lợi thế để phát triển ca cao bền vững. Điều kiện đất bazan màu mỡ, khí hậu cao nguyên ổn định giúp cây ca cao phát triển hương vị đặc trưng. Bên cạnh đó, kinh nghiệm lâu năm trong phát triển các cây công nghiệp như cà phê, hồ tiêu là nền tảng quan trọng để mở rộng mô hình trồng xen, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và thu nhập cho nông dân.

Hiện nay, dư địa cho chế biến sâu các sản phẩm ca cao tại địa phương vẫn còn rất lớn, tạo cơ hội thu hút đầu tư của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy nhiều thách thức. Vùng nguyên liệu ca cao hiện còn phân tán, quy mô nhỏ, chất lượng hạt chưa đồng đều, đặc biệt ở khâu lên men và phơi sấy. Liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp còn lỏng lẻo, khiến doanh nghiệp chế biến gặp khó khăn trong việc chủ động nguồn nguyên liệu đạt chuẩn, làm gia tăng chi phí và rủi ro thị trường.

Đại diện Công ty TNHH Cacao Land Trao tặng cây giống cho các địa phương để phát triển vùng nguyên liệu cao cao

Từ góc nhìn doanh nghiệp, bà Đoàn Thị Kim Xuyến cho rằng, để ca cao trở thành ngành hàng có giá trị, cần phát triển vùng nguyên liệu theo chuỗi giá trị khép kín, chuẩn hóa chất lượng và tăng cường truy xuất nguồn gốc. Doanh nghiệp chế biến được xác định là “đầu tàu”, đóng vai trò tạo giá trị gia tăng, kết nối thị trường và chia sẻ lợi ích với người trồng.

Đồng thời, ca cao cần được nhìn nhận là cây đa mục đích, phù hợp với mô hình nông nghiệp tái sinh, nông nghiệp hữu cơ, góp phần cải tạo đất, giảm phát thải và tạo sinh kế bền vững.

Tại hội nghị, đại diện doanh nghiệp kiến nghị địa phương sớm xây dựng đề án phát triển ca cao gắn với chế biến sâu; hình thành trung tâm giống ca cao chất lượng cao; hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu tập trung, hợp tác xã chuyên canh và xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu ca cao Đắk Lắk.

 “Nếu có sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp, nông dân, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng thành công vùng nguyên liệu ca cao chất lượng cao, phục vụ cho thị trường trong nước và quốc tế”, bà Đoàn Thị Kim Xuyến khẳng định.

Nguồn: Thanhtra.com.vn