“HƯƠNG SEN TRÊN MIỀN ĐẤT PHÚ”

Hoa sen từ lâu đã được biết đến như nét đẹp văn hóa, tinh thần của người Việt, hoa sen vừa tượng trưng cho sự thanh cao, sức sống mạnh mẽ, vừa là biểu tượng của truyền thống giản dị, chân thật và mộc mạc. Ngày nay, cây sen ngoài những giá trị về tinh thần còn mang lại lợi ích về kinh tế đáng phấn khởi, giúp bà con nông dân đang canh tác trên những vùng đất trồng lúa kém hiệu quả có giải pháp trong việc chuyển đổi cây trồng, đem lại thu nhập cao hơn trồng lúa.

Nắm bắt được nhu cầu và nguyện vọng của bà con nông dân, ngày 20/6/2023, Sở Nông nghiệp và PTNT Phú Yên phối hợp cùng UBND huyện Tây Hòa tổ chức Hội nghị, hội thảo chuyên đề “Phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm từ cây sen trên địa bàn huyện Tây Hòa”. Hội thảo này là nơi người nông dân, các nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, nhà quản lý cùng nhau trao đổi, đánh giá, đưa ra giải pháp phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm từ cây sen, qua đó góp phần chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả ở một số địa phương sang trồng sen, từng bước cơ cấu lại nền nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
 

Hình: Hội nghị, hội thảo chuyên đề “Phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm từ cây sen trên địa bàn huyện Tây Hòa”

Hội thảo có sự tham gia của hơn 120 đại biểu là đại diện các sở, ngành cấp tỉnh có liên quan, đại diện nhà khoa học, lãnh đạo cấp huyện, Hội Nông dân và các hợp tác xã cùng 100 nông dân từ các địa phương gồm: thị xã Đông Hòa, TP. Tuy Hòa, các huyện: Tuy An, Tây Hòa.

Tây Hòa, một huyện thuần nông của tỉnh Phú Yên với diện tích đất trồng lúa hơn 7.996 ha, đã từng bước thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 223/KH-UBND ngày 27/12/2021 của UBND tỉnh Phú Yên về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa giai đoạn 2022 – 2025. Mạnh dạn trong quá trình chuyển đổi đất trồng lúa, nhờ sự đổi mới và sáng tạo, nông dân huyện Tây Hòa không những phát triển mạnh diện tích trồng sen mà đã đưa nhiều sản phẩm sen chất lượng cao ra thị trường mang lại nhiều lợi ích kinh tế, văn hóa và môi trường.

Báo cáo đề dẫn tại Hội nghị, ông Nguyễn Dũng, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Tây Hòa đã làm rõ tình hình phát triển diện tích trồng sen, định hướng và giải pháp thực hiện nhằm nâng cao giá trị sản phẩm từ cây sen trên địa bàn huyện. Theo đó, tổng diện tích trồng sen trên địa bàn huyện tính đến tháng 6/2023 đạt gần 66 ha, dự kiến đến tháng 12/2023 vùng trồng sen toàn huyện đạt 84 ha và kế hoạch đến năm 2025 là 200 ha. Hiện nay mô hình trồng sen chuyển đổi có hiệu quả, nguyên liệu sau khi thu hoạch được chế biến thành một số mặt hàng như: bột hạt sen, trà tim sen, hạt sen sấy khô. Sản phẩm bột hạt sen của HTX dịch vụ nông nghiệp Hòa Đồng đã được UBND tỉnh cấp chứng nhận là sản phẩm OCOP đạt 3 sao, được Chủ tịch UBND tỉnh chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2021. Bên cạnh những thuận lợi về kinh phí và chính sách hỗ trợ theo kế hoạch của UBND huyện (mỗi ha trồng mới sen được hỗ trợ 02 triệu đồng), có các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong và ngoài tỉnh bao tiêu đầu ra. Tuy nhiên do diện tích trồng sen của huyện còn nhỏ lẻ, sản lượng thu hoạch còn thấp nên không đủ số lượng gom chuyến để cung ứng, hiện tại người trồng sen bán gương sen ra thị trường thấp hơn so với giá hợp đồng với công ty thu mua.

 

Hình: Đại biểu, khách mời và bà con nông dân tham quan khu trưng bày các sản phẩm sen đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh của HTX nông nghiệp  dịch vụ Hòa Đồng

Tại Hội nghị, nông dân được phổ biến quy trình chăm sóc và thu hoạch sen đưa vào chế biến; giúp người dân chọn lựa các giống sen phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu để canh tác, tiến đến đa dạng sản phẩm nông nghiệp phù hợp với nhu cầu thị trường, nhằm cải thiện, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm trong nông nghiệp; ứng dụng công nghệ số trong hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, quảng bá, giới thiệu các sản phẩm được chế biến từ cây sen ra thị trường; phát triển sản phẩm OCOP từ nguyên liệu sen, định hướng sản xuất hữu cơ, nông nghiệp sinh thái kết hợp du lịch. Đồng thời, nông dân được trực tiếp tham quan và sử dụng các sản phẩm OCOP từ cây sen do HTX dịch vụ nông nghiệp Hòa Đồng giới thiệu và trưng bày.

Tham dự Hội nghị, nông dân đã sôi nổi đặt ra các câu hỏi, ý kiến và đề xuất như: cần hỗ trợ khâu kỹ thuật, nhận biết các loại sâu bệnh hại, cách kiểm tra chất lượng đất và sử dụng phân vi sinh phù hợp trên giống sen; định hướng của cơ quan quản lý nhà nước về việc trồng sen kết hợp du lịch nông nghiệp; tiêu chuẩn và quy trình công nhận sản phẩm sen tham gia OCOP của tỉnh; đầu ra và bảo quản sản phẩm; quy hoạch vùng trồng đến thị trường tiêu thụ cho huyện Tây Hòa nói riêng và tỉnh Phú Yên nói chung …

 Về định hướng phát triển trồng sen kết hợp du lịch sinh thái trên địa bàn huyện Tây Hòa, ông Lê Ngọc Minh - Phó Trưởng phòng Quản lý du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Hiện nay trên địa bàn huyện Tây Hòa có khoảng 66 ha ruộng lúa được các hộ dân chuyển đổi sang trồng sen, diện tích chuyển đổi trồng sen nằm giữa những làng nghề truyền thống đan lát, nón lá, bánh tráng… ngoài mục đích trồng sen để lấy hạt chế biến sản phẩm, cây sen còn có ưu điểm tạo ra cảnh quan đẹp, giá trị văn hóa. Việc kết hợp mô hình trồng sen với du lịch nông nghiệp đã thu hút nhiều lượt khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, trải nghiệm, tuy nhiên bà con nông dân lưu ý cần có sự đồng ý và quản lý bằng văn bản của chính quyền địa phương. Đề nghị các cấp lãnh đạo huyện, xã quan tâm, tạo điều kiện để bà con nông dân mạnh dạn trồng sen tạo nên bộ mặt cảnh quan đẹp trên những tuyến đường liên huyện, liên xã, và khuyến khích bà con sáng tạo ra những sản phẩm, đồ lưu niệm du lịch làm từ sen để được cơ quan cấp tỉnh đặt hàng từ kinh phí xúc tiến du lịch.

Về đầu ra cho sản phẩm, tại Hội nghị có hộ kinh doanh của ông Hồ Quốc Toàn, thôn Vạn Lộc, xã Hòa Mỹ Đông (Số điện thoại liên lạc: 0348844408) trình bày nguyện vọng nhận thu mua hạt sen tươi của bà con nông dân theo giá thị trường và không giới hạn số lượng.

 Bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT phát biểu bế mạc Hội nghị với các đề xuất trọng tâm như: Đề nghị lãnh đạo cấp huyện, xã quan tâm, tạo điều kiện để triển khai và hướng dẫn người dân tiếp cận Nghị quyết số 01/2023/NQ-HĐND ngày 21/4/2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định về chính sách hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa sang trồng cây hàng năm, trồng cây lâu năm và trồng lúa kết hợp với trồng thủy sản giai đoạn 2023 - 2025 trên địa bàn tỉnh Phú Yên; tiếp tục đặt hàng với các nhà khoa học nghiên cứu, tuyển chọn ra bộ giống sen phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương để nâng cao về năng suất và chất lượng cây sen; vận động bà con nông dân mạnh dạn chuyển đổi các diện tích manh mún, nhỏ lẻ, diện tích trồng lúa kém hiệu quả, nâng diện tích trồng sen lên quy mô lớn để đủ điều kiện hưởng các chính sách của tỉnh; kết hợp với các đề tài khoa học làm rõ bài toán về kỹ thuật giúp nông dân canh tác tốt hơn; chú trọng đa dạng hóa sản phẩm từ sen, đăng ký sản phẩm OCOP của tỉnh mang lại giá trị cả về thu nhập lẫn văn hóa, du lịch; định hướng xúc tiến đầu tư, giới thiệu, quảng bá sản phẩm sen ra ngoài tỉnh, tham mưu đăng ký nhãn hiệu, khẳng định giá trị sản phẩm sen của Phú Yên trên bản đồ nông sản Việt.

Như vậy, với sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp lãnh đạo tỉnh, huyện… ngành sen tỉnh Phú Yên đã dần dần bắt nhịp và trên đà phát triển, góp phần mạnh mẽ vào cải thiện đời sống kinh tế của hộ nông dân nói riêng và công cuộc đổi mới, cơ cấu lại nền nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững của tỉnh nhà nói chung. Bên cạnh đó, việc kết hợp trồng sen với du lịch sinh thái nông nghiệp có sự quản lý chặt chẽ của chính quyền địa phương, mang đậm nét văn hóa dân tộc, ghi dấu thêm những cảnh đẹp của tỉnh lên bản đồ du lịch Việt Nam, để mỗi ai có dịp đi ngang quê hương Phú Yên cũng vấn vương, mong nhiều lần có dịp tiếp tục ghé lại…
 

       Hương về thoang thoảng đâu đây
   Sen hồng tháng Sáu ngất ngây, rạng ngời
Trên môi ai khẽ nụ cười
Miền quê khởi sắc cùng người nông dân
Đất bùn gom nỗi bâng khuâng
Phú Yên phát triển nâng tầm vươn lên.

Tác giả bài viết: Nguyễn Châu Hải Đăng - TTKN