Xã Hòa Mỹ: Nghề trồng nấm rơm giúp nông dân nâng cao thu nhập

Trong xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững, nhiều hộ dân tại xã Hòa Mỹ tỉnh Đắk Lắk, thay vì đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch – một thói quen gây ô nhiễm môi trường đã chủ động thu gom, cuộn rơm để phục vụ sản xuất nấm. Không chỉ vậy, bà con còn tận dụng khoảng sân, đất trống quanh nhà để trồng nấm, nhờ đó tạo thêm nguồn thu nhập mà không cần đầu tư lớn. Nghề trồng nấm rơm mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần giải quyết việc làm và cải thiện thu nhập cho người dân địa phương.

Trong xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững, nhiều hộ dân tại xã Hòa Mỹ tỉnh Đắk Lắk, thay vì đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch – một thói quen gây ô nhiễm môi trường đã chủ động thu gom, cuộn rơm để phục vụ sản xuất nấm. Không chỉ vậy, bà con còn tận dụng khoảng sân, đất trống quanh nhà để trồng nấm, nhờ đó tạo thêm nguồn thu nhập mà không cần đầu tư lớn. Nghề trồng nấm rơm mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần giải quyết việc làm và cải thiện thu nhập cho người dân địa phương.

Nấm rơm là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, dễ tiêu thụ trên thị trường. Đặc biệt, mô hình trồng nấm rơm tận dụng được các phụ phẩm từ nông nghiệp như rơm rạ sau thu hoạch, lá chuối, mùn cưa, lục bình, bã mía... Trong đó, rơm rạ vẫn là nguyên liệu phổ biến và được ưa chuộng nhất vì dễ bảo quản và dễ tìm kiếm sau mỗi mùa lúa.

Nấm rơm sau khi đã trồng được 24 ngày vừa xong

Kỹ thuật trồng nấm rơm không quá phức tạp nhưng đòi hỏi người làm phải nắm vững các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm và kỹ năng ủ rơm. Rơm sau khi thu mua được xử lý bằng cách ủ với vôi trong khoảng 10–12 ngày, sau đó đóng khuôn, cấy men giống với cám gạo, rải đều lên bề mặt và phủ kín bằng lớp rơm khô. Quá trình chăm sóc chủ yếu là tưới phun sương hằng ngày, giữ độ ẩm ổn định. Sau khoảng 12 ngày, nấm bắt đầu mọc và có thể thu hoạch ngay.

Tiêu biểu cho mô hình này là ông Lê Ngọc Thành, thôn Xuân Mỹ, xã Hòa Mỹ – người đã có hơn một thập kỷ gắn bó với nghề trồng nấm rơm. Ông cho biết: “Gia đình tôi không có nhà trại, nên toàn bộ đều trồng ngoài trời. Ban đầu tôi học được kỹ thuật trồng nấm qua các lớp tập huấn và sách báo, sau đó tự mạnh dạn đầu tư thực hành. Nhờ vậy, giờ đây đã trở thành nguồn thu nhập chính của gia đình”.

Ông Lê Ngọc Thành (bên trái)  đang hướng dẫn cùng với người làm để đúc thành khuôn trồng nấm rơm

Hiện ông Thành duy trì diện tích trồng nấm khoảng 1.000m², tập trung sản xuất vào các tháng mùa khô. Trung bình mỗi năm, ông thu về hơn 130 triệu đồng, sau khi trừ chi phí đầu tư như giống, nhân công và vật tư, lợi nhuận đạt khoảng 40 triệu đồng. Giá nấm rơm dao động từ 80.000 – 90.000 đồng/kg, và được thương lái đến tận trại thu mua hoặc ông tự đem bán tại các chợ trong vùng.

Để duy trì năng suất cần đặc biệt chú trọng yếu tố môi trường, ông Thành chia sẻ: “Đất trồng nấm phải sạch sẽ, không ô nhiễm. Sau mỗi vụ, phải để đất nghỉ ít nhất 6 tháng trước khi tái canh để tránh lây nhiễm nấm bệnh từ vi sinh vật”.

Ngoài hiệu quả kinh tế, mô hình này còn giúp ông tận dụng tốt phụ phẩm từ sản xuất nông nghiệp. Sau khi thu hoạch nấm, phần rơm còn lại được tận dụng làm phân bón hữu cơ cho cây trồng, hoặc bán lại cho nhà vườn. Đặc biệt, nghề này còn giúp tạo việc làm cho nhiều lao động nhàn rỗi, nhất là phụ nữ và người cao tuổi, góp phần ổn định an sinh xã hội ở địa phương.

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu, mô hình trồng nấm rơm được xem là một giải pháp khả thi. Vừa giải quyết được bài toán môi trường, vừa giúp tăng giá trị kinh tế trên cùng diện tích đất, nấm rơm đang trở thành cây trồng phụ nhưng có vai trò “chính” trong cơ cấu sản xuất của nhiều hộ nông dân.

Những hộ dân ở địa phương khác đến tham quan và học tập kinh nghiệm tại trại nấm rơm Ông Lê Ngọc Thành

Trong thời gian tới, chính quyền địa phương và ngành khuyến nông cần tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thị trường và xây dựng chuỗi liên kết để giúp người dân nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề trồng nấm. Việc thành lập tổ hợp tác hoặc hợp tác xã trồng nấm cũng sẽ giúp tăng quy mô sản xuất, kiểm soát chất lượng và mở rộng kênh tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.

Tin, ảnh: Trần Nguyễn Lâm Viên
Trạm Khuyến nông khu vực Tuy Hòa – tỉnh Đắk Lắk