Đắk Lắk mỗi năm có 2 vụ lúa chính, vụ hè thu và vụ đông xuân với tổng diện tích hơn 100.000 ha.Vụ lúa hè thu rơi vào mùa mưa, chiếm khoảng 60% tổng diện tích lúa cả năm, diện tích còn lại thuộc vụ đông xuân. Tuy nhiên, năng suất lúa vụ đông xuân lại cao hơn vụ hè thu từ 10-15%, vì vậy cần quan tâm các biện pháp tác động để khai thác tiềm năng về năng suất cây lúa, góp phần hoàn thành chỉ tiêu sản lượng lương thực trong năm của địa phương.
Vụ lúa đông xuân rơi hoàn toàn vào mùa khô, việc sản xuất lúa chủ yếu nhờ nguồn nước thủy lợi được tích lũy trong những tháng mùa mưa trước đó để điều tiết phân bổ tưới tiêu, vì vậy việc lựa chọn các giống lúa phù hợp, bố trí thời vụ gieo sạ và các biện pháp kỹ thuật chăm sóc rất cần được bà con nông dân quan tâm để đem lại một vụ lúa đông xuân bội thu.
.jpg)
Mô hình sản xuất liên kết lúa gạo lứt đen tại TP.Buôn Ma Thuột
Về thời vụ, vụ lúa đông xuân thường được bắt đầu từ trung tuần tháng 11 đến đầu tháng 01 của năm sau (phụ thuộc vào lượng mưa và kế hoạch điều tiết nước của từng địa bàn). Theo đó việc làm đất, cày ải, vùi dập tàn dư trên ruộng, hạn chế tối đa sinh vật có hại tồn đọng trên ruộng từ vụ hè thu là rất cần thiết.
Đối với những địa bàn thường thiếu nước vào cuối vụ đông xuân, người dân có thể tận dụng nguồn nước tích lũy từ đầu vụ để xuống giống sớm hơn. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên những diện tích lúa thường bị khô hạn trong những vụ đông xuân trước. Không gieo trồng lúa trên diện tích ruộng không chủ động nguồn nước.
Để tránh hiện tượng hạn hán, thiếu nước cục bộ do biến đổi khí hậu, người sản xuất cần phối hợp với cán bộ thủy nông cơ sở, tăng cường quản lý chặt chẽ nguồn nước hiện có để cung cấp nước kịp thời, huy động sự ra quân làm thủy lợi để tạo nguồn nước, đắp đập tạm, bờ vùng, bờ thửa, tránh rò rỉ gây tổn thất nước trong vụ đông xuân.
Về giống lúa, những năm gần đây, Trung tâm Khuyến nông GCT-VN, TS Đắk Lắk, hệ thống khuyến nông cơ sở đã phối hợp các đơn vị chuyên môn trên địa bàn, triển khai thí điểm thành công nhiều giống lúa cho năng suất và chất lượng cao (TBR225, TBR45, TS24, TS25, N25, Đài thơm 8, Hương Châu 6, Thơm RVT, lúa gạo lứt đen…), nông dân đã nhân rộng hiệu quả. Ngoài ra, nông dân quan tâm sử dụng các giống lúa xác nhận, giống nguyên chủng, ngắn ngày hoặc trung ngày có năng suất, chất lượng khá, chống chịu sâu bệnh tốt, phù hợp với địa bàn và đáp ứng yêu cầu thị trường.
Đối với các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khuyến cáo bà con sản xuất các giống lúa lai có chất lượng, thích nghi với điều kiện bất lợi của môi trường, đi đôi với việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật thâm canh, ứng dụng chương trình quản lý dinh dưỡng và dịch hại tổng hợp trong sản xuất lúa để đạt hiệu quả kinh tế cao.
Về chăm sóc, quan tâm sử dụng bón lót phân hữu cơ vi sinh để cải tạo đất, tạo điều kiện cho cây lúa hấp thu tốt các chất dinh dưỡng. Việc cung cấp dinh dưỡng cần theo nhu cầu sinh lý ở từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa. Áp dụng chương trình quản lý cây trồng tổng hợp ICM (Integrated Crop Management), đặc biệt quan tâm đến biện pháp giữ cân bằng của hệ sinh thái ruộng lúa. Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc hóa học trên ruộng để bảo vệ sinh vật có lợi (thiên địch). Trong quá trình sản xuất, nếu phát hiện sâu, bệnh hại phát sinh với mật độ và tỷ lệ cao, người sản xuất phải thông báo kịp thời với cơ quan chuyên môn tại địa phương để được hướng dẫn biện pháp tác động kịp thời, hiệu quả./.
Cẩm Lai
Trạm KN TP.Buôn Ma Thuột
