Sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị là hướng đi bền vững giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân. Hình thức này đảm bảo cho các thành phần tham gia trong chuỗi giá trị chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm với nhau, điều tiết cung cầu thị trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Dự án: “Phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ cà phê”. Chủ đầu tư là Trung tâm Khuyến nông – Giống cây trồng Vật nuôi và Thủy sản tỉnh Đăk Lăk; chủ trì dự án là Công ty TNHH MTV phát triển cộng đồng; hợp tác xã tham gia liên kết là: Hợp tác xã Nông nghiệp Bền Vững Ea Toh (huyện Krông năng) và hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Công bằng Ea Kmat – Hòa Đông (huyện Krông Păk). Đơn vị tiêu thụ sản phẩm là công ty TNHH MTV XNK 2/9 Đăk Lăk.
Sản xuất cà phê bền vững có chứng nhận đã trở thành xu hướng tất yếu trong ngành sản xuất cà phê, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển kinh tế- xã hội và bảo vệ môi trường. Trên địa bàn hai huyện Krông Năng và Krông Pắk hiện có các loại hình cà phê chứng nhận phổ biến như: 4C, UTZ, RFA và Fairtrade.Tuy nhiên, sản xuất cà phê tại huyện Krông Năng và Krông Pắk vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế (quy mô nhỏ lẻ, manh mún; diện tích cà phê già cỗi lớn; thu hái xanh, phơi trên sân đất; tỷ lệ hạt đen nhiều, chất lượng chưa đồng đều;…) cũng như việc chưa gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất và chế biến, tiêu thụ nên chất lượng cà phê chưa đảm bảo, giá trị còn thấp, sức cạnh tranh trên thị trường chưa cao. Để nâng cao giá trị sản phẩm cà phê của tỉnh thì việc đầu tư phát triển sản xuất cà phê bền vững theo chuỗi liên kết giá trị sản phẩm hiện nay là hết sức cần thiết.
Dự án “ Phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ cà phê” sẽ góp phần làm tăng hiệu quả phát triển ngành hàng cà phê của tỉnh nói riêng và của Việt Nam nói chung. Sẽ kết nối liên kết giữa các doanh nghiệp đầu vào, doanh nghiệp đầu ra, tổ chức chứng nhận chất lượng và tổ chức/cá nhân sản xuất để thúc đẩy tham gia chuỗi liên kết giá trị sản phẩm cà phê bền vững trên địa bàn tỉnh.Thực hiện tốt việc sản xuất, cung ứng các sản phẩm cà phê bền vững mang tính thương mại hóa cao. Nâng cao năng lực khoa học kỹ thuật về trồng, chăm sóc, chế biến bảo quản sau thu hoạch cho bà con trồng cà phê. Đào tạo cán bộ kỹ thuật, nông dân nắm vững kỹ thuật sản xuất cà phê bền vững.Trên cơ sở 02 Hợp tác xã hiện có, củng cố đổi mới xây dựng 02 mô hình hợp tác xã kiểu mới về tổ chức, quản lý sản xuất kinh doanh tổng hợp nông nghiệp hiệu quả, bền vững và liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm trong chuỗi giá trị cà phê. Liên kết nông dân trong tổ chức sản xuất cà phê theo chứng nhận (UTZ, Hữu cơ); tìm kiếm thị trường, liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm; nâng cao thu nhập cho nông dân; hình thành chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ cà phê điểm để phổ biến, nhân rộng.
Chủ đầu tư và chủ trì dự án làm việc với HTX Nông nghiệp bền vững Ea Toh về triển khai dự án năm 2020
Khi tham gia dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị hợp tác xã được ngân sách nhà nước về nhiều mặt như: Hỗ trợ áp dụng các quy trình sản xuất cà phê bền vững (có chứng nhận), ứng dụng các chế phẩm sinh học trong sản xuất và chế biến cà phê nhằm nâng caochất lượng sản phẩm hàng hóa phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu thông qua nâng cao nhận thức cho người sản xuất về vai trò của sản xuất cà phê bền vững; hỗ trợ hợp tác xã (HTX) nâng cao năng lực hoạt động để thực hiện có hiệu quả chuỗi liên kết cung ứng dịch vụ đầu vào và tiêu thụ nông sản, hình thành chuỗi liên kết trong ngành hàng cà phê; hỗ trợ kinh phí tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho cán bộ quản lý điều hành, tổ chức sản xuất, các kiến thức kỹ năng phát triển thị trường; hỗ trợ HTX định hướng, tổ chức và hỗ trợ kinh tế hộ nông dân sản xuất cà phê có chứng nhận, bảo vệ môi trường, đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của doanh nghiệp, phù hợp với nhu cầu thị trường.
Tập huấn kiến thức thu hoạch và sơ chế bảo quản sau thu hoạch cho bà con Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Công bằng Ea Kmat – Hòa Đông.
Dự án: “Phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ cà phê” triển khai trong 02 năm 2019-2020. Đến nay dự án đang triển khai đúng tiến độ đề ra, các hạng mục đã thực hiện xong bao gồm: hỗ trợ khảo sát, tổng hợp số liệu; hỗ trợ tư vấn xây dựng hợp đồng liên kết, dự án liên kết, phát triển thị trường; tập huấn kiến thức thu hoạch và sơ chế bảo quản sau thu hoạch; hỗ trợ vật tư phục vụ triển khai dự án.
Chủ đầu tư và chủ trì dự án bàn giao phân bón cho hợp tác xã DVNN Công bằng Ea Kmat – Hòa Đông
Dự án triển khai sẽ đảm bảo đầu ra ổn định và dự kiến tăng thu nhập cho người dân trồng cà phê từ 15-20%; góp phần thúc đẩy loại hình kinh tế tập thể phát triển, liên kết nông dân để sản xuất hàng hóa, hỗ trợ nhau trong sản xuất và đời sống, đảm bảo đầu ra sản phẩm cà phê ổn định.Thông qua việc hỗ trợ triển khai, áp dụng các chứng nhận nông nghiệp bền vững cho các hợp tác xã, dự án sẽ góp phần thay đổi dần tập quán sử dụng các loại hóa bảo vệ thực vật, hướng đến các biện pháp canh tác bền vững, an toàn cho sức khỏe, thân thiện với môi trường, góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng.
Nguyễn Chung- TTKN-GCT,VN&TS Đăk Lăk
